sobota, 25 maja 2013

Rohan

Rohirrimowie


Rohirrimowie – fikcyjny lud ze stworzonej przez J. R. R. Tolkiena mitologii Śródziemia, zamieszkujący państwo Rohanu. Zwani byli także „Władcami koni”.
Biogramy Rohirrimów zostały przedstawione w artykule Lista Rohirrimów.

Historia

Éothéodzi

Pierwotnym terenem, na którym mieszkali, były okolice źródła Anduiny, pomiędzy najdalszymi szczytami Gór Mglistych, a północnym skrajem Mrocznej Puszczy. W czasach panowania króla Gondoru Eärnila II przenieśli się na tereny pomiędzy Samotną Skałą, a rzeką Gladden. W tamtych czasach nazywali siebie Éothéodami.
Information icon.svg Osobny artykuł: Éothéodzi.

Nowe nazwy

W roku 2510 Trzeciej Ery rozegrała się bitwa na polach Celebrantu, w której Éothéodzi pod wodzą Eorla wspomogli wojska namiestnika Gondoru, Ciriona. Ich odsiecz rozstrzygnęła o zwycięstwie nad Balkami. Cirion, w podzięce za pomoc, ofiarował im obszar Calenardhonu.
Od tej pory nowych mieszkańców tych ziem Gondorczycy nazwali Rohirrimami – „Władcami koni”. Calenardhon zyskał nazwę Rohanu. Éothéodzi zaś zaczęli o sobie mówić „Eorlingowie” – „Lud Eorla”.

Charakterystyka

Rohirrimowie byli jasnowłosi, mieli też jasną cerę. Umierali naturalnie w wieku około osiemdziesięciu lat, przy czym pozostawali sprawni do starości[1]. Zachowywali stare tradycje i obyczaje[2] i pisali archaiczną wersją cirthu. J.R.R. Tolkien oparł kreację Rohirrimów na mieszkańcach wczesnośredniowiecznej Brytanii, np. język rohirricki jest odpowiednikiem staroangielskiego[3]. Ważną różnicą jest jednak to, że Rohirrimowie zatrzymali cechy stepowego ludu swoich przodków, Nortów: byli ludem kontynentalnym, słynęli jako wyśmienici jeźdźcy i ujeżdżacze dzikich koni. Ten styl został utrzymany w ekranizacji Petera Jacksona.

Wojskowość

Zarówno Éothéodzi, jak i Rohirrimowie organizowali swoje armie w éoredy. Nazwa ta znaczy oddział lub konna jazda.
W Rohanie mianem tym określano oddział składający się tylko z wyćwiczonych jeźdźców, przygotowanych do wojny, stale utrzymywanych w gotowości bojowej. Po reorganizacji armii za rządów króla Folcwine'a przyjęło się, iż pełen éored powinien liczyć (razem z dowódcą) nie mniej niż 120 ludzi[4].
Éoredami swobodnie dowodzili Marszałkowie Marchii (Riddermarchii), najwyżsi wojskowi armii Rohanu: zastępcy króla i dowódca gwardii monarszej[5].
Do czasów króla Éomera było trzech Marszałków Marchii:
  • pierwszy marszałek – w razie śmierci króla obejmował rządy i naczelne dowództwo nad armią. Sprawował pieczę nad okręgiem stołecznym Edoras i pobliskimi Ziemiami Królewskimi. Dowodził zaciągiem z tych miejsc, a także tych obszarów Zachodniej i Wschodniej Marchii, które były położone bliżej Edoras, niż swoich tytularnych miejsc zbiórki.
  • marszałkowie drugi i trzeci – obejmowali dowództwo doraźnie, według bieżących potrzeb, nad ziemiami Marchii Zachodniej i Wschodniej.
  • Oficer w randze marszałka w czasie pokoju dowodził załogą Edoras. W latach 3012–3019 Trzeciej Ery stopień ten nosił Elfhelm.
W czasach króla Théodena nie było wyznaczonego pierwszego marszałka, ponieważ monarcha był zdolny do dowodzenia wojskiem osobiście. Kiedy Théoden został uzdrowiony przez Gandalfa, faktycznie sprawował tę funkcję Éomer (bez oficjalnej nominacji).
Po pogrzebie Théodena król Éomer zreorganizował system dowodzenia wojskiem:
  • zamiast pierwszego marszałka wprowadził urząd wicekróla – w czasach wojny rządzącego państwem, jeśli król wyprawiał się na wojnę, lub dowodzącego wojskiem, jeśli monarcha zostawał w Edoras; w czasach pokoju – jedynie w razie choroby lub zniedołężnienia króla. Wicekrólem zostawał każdorazowy następca tronu, o ile był dojrzały.
  • w miejsce marszałków drugiego i trzeciego wprowadził rangi marszałka Zachodniej Marchii i marszałka Wschodniej Marchii, usuwając w ten sposób wrażenie tytularnego podporządkowania.

Przypisy

  1. Gdy Théoden miał 70 lat, jego podupadnięcie na duchu i zdrowiu było postrzegane przez krewnych jako nienaturalna, przedwczesna starość
  2. Éomer z pełnym przekonaniem zachowuje dystans wobec „czarów” Galadrieli.
  3. Por. Historia Wielkiej Brytanii#Średniowiecze do XI w.
  4. Robert Foster w swojej Encyklopedii Śródziemia (hasło Éored) błędnie podaje że oddział taki liczył 105 jeźdźców. Opiera swój osąd liczbie ludzi Éomera podczas jego pierwszego spotkania z Aragornem, Legolasem i Gimlim. Jednak we wcześniejszej bitwie z orkami Éomer stracił jeszcze piętnastu ludzi, co łącznie daje liczbę 120 ludzi.
  5. O Marszałkach Marchii: J.R.R. Tolkien: Niedokończone opowieści. Amber, 2002, s. 298–299. ISBN 83-7245-943-6.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz